İstanbul Mimar Sinan'ın Eserleri Turu

Eserleri Tanıyalım
 

Kaptan'ı Derya Kılıç Ali Paşa Cami: Osmanlı döneminde inşa edilen Kılıç Ali Paşa Camii Mimar Sinan'ın en önemli eserlerinden birisidir. Dönemin Osmanlı imparatorluğunun başında 3. Murat yer almaktaydı. Bir cami yaptırmak isteyen Kılıç Ali Paşa dönemin sultanından yardım ister. Kılıç Ali Paşa bir Kaptan-ı Derya olduğundan ötürü Sultan 3. Murat, Ali Paşa'ya denizin üzerine bir cami yapması gerektiğini söyler. Sultanın bu isteğini memnuniyetle yerine getirmek isteyen Kılıç Ali Paşa bu isteği gerçekleştirmek için dönemin en iyi mimarlarından olan Mimar Sinan'ın yanına gider. Mimar Sinan'a Sultan'ın denizin üzerine bir cami istediğini söyler. Mimar Sinan Ali Paşa ile anlaşır. Birlikte Tophane'ye giderler. Tophane'de rıhtım kenarına taş moloz ve toprak yığarak caminin inşasına başlarlar. Bu şekilde Kılıç Ali Paşa Camii inşa edilir ve adını Kılıç Ali Paşa'dan alır. Rıhtımın üzerine yapılmış olan ilk cami olarak tarihte ki yerini alan Kılıç Ali Paşa Camii günümüze dek gelir.

Rüstem Paşa Cami: Kanuni Sultan Süleyman’ın damadı ve devrin sadrazamı Rüstem Paşa adına yaptırılmıştır. Külliye olarak yapılan caminin alt kısmı depo ve dükkanlardan oluşuyor. Cami, Mimar Sinan’ın sekiz destekli kubbeli cami planının ilk örneğini teşkil ediyor. Kanuni Sultan Suleyman’ın kızı Mihriman Sultanın kocası ve aynı zamanda da sadrazamı olan Damat Rüstem Paşa 1561 yılında vefat ediyor. Kanuni Sultan Süleyman hem damadı hem de sadrazamı olan Rüstem Paşa için bir cami yaptırılması fermanını veriyor. Tarihi kayıtlarda caminin 1562’de bittiği belirtiliyor. Halbuki bu tarihte Mimar Sinan, cami için yer bakmaktadır. Caminin bugünkü yerinde Halil Efendi Mescidi (Kenise Mescidi) bulunuyormuş. Alan çukurda kaldığı için, alt kısma dükkanlar yapılarak, bir su basmanı oluşturulmuş. Cami, tahmini olarak 1564’de tamamlandığı kabul ediliyor. Sade bir görünüme sahip olması, eleştiriler almasına neden olmuş. Bunun üzerine de Mimar Sinan, caminin içini İznik çinileriyle süsleyerek, dıştan sade ama içeriden muhteşem güzelliğe sahip bir cami ortaya çıkarmış.

Süleymaniye Külliyesi: Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın kendi ismini verdiği Süleymaniye Camii, aslında yapıldığı dönemde hakimiyetin ve gücün simgesi olmuştur. Caminin içinde konumlandığı Süleymaniye Külliyesi’nde ise toplamda bin tane kubbe bulunmaktadır. Evliya Çelebi, Süleymaniye Camisi’nin yapımını kendi sözleri ile uzun uzadıya anlatmıştır. Buna göre, Osmanlı Devleti sınırlarında yaşayan tüm yetenekli ustalar (yapı ustası, işçi, taşçı ve mermerciler), üç sene boyunca yalnızca caminin temeli için uğraşırlar. Sonraki üç yılda da yapının üst tarafı tamamlanır. Bundan sonra da caminin kubbesi yapılır. Evliya Çelebi’ye göre bu kubbenin tepesi Ayasofya’nın kubbesinden bile yuvarlaktır ve tüm cihanı kaplamaktadır. Süleymaniye Camii, Mimar Sinan tarafından inşa edilmiştir. Kendisi bu eserini “kalfalık devri eseri” olarak nitelendirmiştir. Mimar Sinan’ın ellerinden çıkan bu yapı UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne de alınmıştır. Mimar Sinan’ın diğer eserlerinde de olduğu gibi, Süleymaniye Camisi’nde sadelik büyük bir ihtişama çevrilmiştir. Cami içerisinde yer alan süsleme ve bezeler dahi kendi içlerinde estetik açıdan bir ziyafet oluşturmaktadır.

Şehzade Külliyesi: Kanûnî Sultan Süleyman’ın, Manisa sancağında vali iken 950 (1543) yılında vefat eden oğlu Mehmed adına yaptırdığı Şehzade Külliyesi, Mimar Sinan’ın tasarladığı ilk selâtin külliyesi olup Beyazıt’tan Edirnekapı’ya giden cadde üstünde bu yapı münasebetiyle Şehzadebaşı diye anılan mevkide yer alır.

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi: Kanuni Sultan Süleyman zamanında Osmanlı Devlet donanmasının Kaptan-ı Deryası ve II. Selim, III. Murat dönemleri ile birlikte Osmanlı Devleti'nin uzun süreler başarılı bir şekilde sadrazamlığını yapan kıymetli bir devlet adamıdır. Osmanlı Devleti’ne çok önemli hizmetlerde bulunan Sokullu Mehmet Paşa'nın adını taşıyan bu tarihi yapı bu sebeple ayrı bir değer taşımaktadır. Her yıl çok sayıda insanın ziyaret ettiği, ibadetini huzur içinde yerini getirdiği ve dualar ettiği cami, tarihi, mimari özellikleri ile de büyük bir beğeni kazanıyor. Sokullu Mehmet Paşa Cami, II. Selim'in kızı ve Sadrazam Şehit Mehmet Paşa'nın eşi olan Esmahan Sultan tarafından 1571 yılında eşi adına yaptırılmıştır. Sokullu Mehmet Paşa, Sultanahmet Meydanı'ndan Kadırga'ya doğru inen yol üzerinde, eğimli bir mevkide Bizans döneminin Aya Anastasia Kilisesi'nin yer aldığı alanda inşa edilmiştir. Caminin içinde bulunduğu külliye ise 1572 yılında yaptırılmıştır. Caminin haziresinde sanat ve tarih açısından kıymetli mezar taşları vardır. Burada Sokullu Mehmet Paşa'nın iki torunu mefdundur.

Gazi(Kara) Ahmet Paşa Cami: Gazi Ahmet Paşa Camii, İstanbul’un yedinci tepesinde, 1554 yılında başlatılan külliye inşasına, 1. Selim’in kızı Fatma Sultan ile kocası sadrazam Kara Ahmet Paşa tarafından başlatılmıştır. Ancak, Kanuni’nin oğlu Mustafa’nın öldürülmesi olayından kaynaklanan bir sebeple paşa, 1555 yılında idam edilir ve inşaat durur. Yeni sadrazam Rüstem Paşa’nın emri ile inşaata tekrar başlanır ve 1571’de tamamlanır. Yapının mimarı, Mimar Sinan’dır.